Περιφερειακά Συμβούλια Ανώτατης Εκπαίδευσης (ΠΣΑΕ), σε καθεμιά από τις 13 περιφέρειες της χώρας, θα θεσμοθετήσει το υπουργείο Παιδείας. Σε κάθε ένα από τα 13 Περιφερειακά Συμβούλια σχεδιάζεται να δοθεί «μποναμάς» τουλάχιστον ενός εκατομμυρίου ευρώ για να προχωρήσει στην υλοποίηση του προγραμματισμού του. Θα έχουν αναπτυξιακό και συντονιστικό ρόλο για τα πανεπιστήμια, τα ΤΕΙ και τα ερευνητικά κέντρα της περιφέρειάς τους, αλλά όχι διοικητικές αρμοδιότητες όπως τα Συμβούλια που θεσμοθετήθηκαν σε κάθε ΑΕΙ/ΤΕΙ με τον νόμο 4009 του 2011.
Από την άλλη, δίνεται η δυνατότητα να εκλεγούν στα ΠΣΑΕ πανεπιστημιακοί του εξωτερικού, όπως συμβαίνει με τα Συμβούλια του νόμου 4009. Ουσιαστικά, τα ΠΣΑΕ θα αποτελούν διευρυμένη –αλλά και πιο... light ως προς τις αρμοδιότητες παρέμβασης εντός των ΑΕΙ– εκδοχή των Συμβουλίων του ν. 4009, τα οποία κατάφεραν να προσελκύσουν διαπρεπείς Ελληνες του εξωτερικού. Ωστόσο, η ηγεσία του υπουργείου τονίζει ότι τα Συμβούλια με τη μορφή του 2011 θα καταργηθούν, σε μια προσπάθεια να ικανοποιήσει τον ΣΥΡΙΖΑ αλλά και το ευρύτερο αριστερό ακροατήριο του κυβερνώντος κόμματος, που έχουν ταχθεί με σφοδρότητα κατά των Συμβουλίων. Οι τελικές αποφάσεις θα ληφθούν έως το τέλος Ιουνίου, αφού τον Αύγουστο ολοκληρώνεται η θητεία των Συμβουλίων υπό τη σημερινή τους μορφή, ενώ θα συνδυαστούν με αλλαγές στον τρόπο εκλογής πρυτάνεων και τη συμμετοχή των φοιτητικών παρατάξεων στη διοίκηση των ΑΕΙ με βάση και τον σχεδιασμό που υπήρχε από την πρώτη κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ το 2015. Εως το τέλος Ιανουαρίου θα συγκροτηθούν επιτροπές από πανεπιστήμια, ΤΕΙ και ερευνητικά κέντρα για το θέμα.
Πιο συγκεκριμένα, σύμφωνα με την πρόταση του υπουργείου:
1. Κάθε ΠΣΑΕ θα απαρτίζεται από μέλη, ορισμένα από τα οποία θα εκλέγονται από το ή τα πανεπιστήμια της περιοχής, από το ή τα ΤΕΙ και από τα ερευνητικά κέντρα της περιοχής. Στο ΠΣΑΕ θα συμμετέχει εκπρόσωπος της Τοπικής Αυτοδιοίκησης - Περιφέρειας, του υπουργείου Παιδείας, του υπουργείου Ανάπτυξης και του Περιφερειακού Συμβουλίου Ερευνας και Καινοτομίας. Ο αριθμός των μελών δεν έχει καθοριστεί, αλλά η εκπροσώπηση κάθε ΑΕΙ/ΤΕΙ και ερευνητικού κέντρου θα είναι αναλογική του μεγέθους του.
2. Τα μέλη που θα «στέλνουν» τα ΑΕΙ/ΤΕΙ και ερευνητικά κέντρα στο ΠΣΑΕ θα εκλέγονται από την κοινότητα των ΑΕΙ/ΤΕΙ και ερευνητικών κέντρων και στην επιλογή θα συμμετέχουν και οι φοιτητές.
3. Υποψηφιότητα για το ΠΣΑΕ θα μπορεί να θέσει το προσωπικό του ιδρύματος αλλά και ακαδημαϊκοί και ερευνητές από το εξωτερικό, ωστόσο μάλλον δεν θα έχουν πολύ μεγάλες πιθανότητες εκλογής, με δεδομένο το πλεονέκτημα των διδασκόντων στο εκλογικό σώμα.
4. Κάθε ΠΣΑΕ θα έχει στη διάθεσή του ένα συγκεκριμένο κονδύλι, όχι λιγότερο από ένα εκατομμύριο ευρώ.
5. Τα ΠΣΑΕ με βάση συγκεκριμένες προτάσεις, και με σύμφωνη γνώμη των ιδρυμάτων κάθε περιφέρειας, θα διεκδικούν χρηματοδοτήσεις από τα Περιφερειακά Επιχειρησιακά Προγράμματα και από διεθνείς φορείς, όπως για παράδειγμα η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων.
6. Τα ΠΣΑΕ θα έχουν αναπτυξιακό και συντονιστικό ρόλο, θα ασκούν απολογιστικό έλεγχο στα οικονομικά των ΑΕΙ και ερευνητικών κέντρων, χωρίς να παρεμβαίνουν στη διοίκησή τους.
Το σχέδιο για τα ΠΣΑΕ συνδέεται ευθέως με την πρόταση του υπουργού Παιδείας Κώστα Γαβρόγλου για δημιουργία ενιαίου χώρου ανώτατης εκπαίδευσης και έρευνας, με συνέργειες πανεπιστημίων, ΤΕΙ και ερευνητικών κέντρων. «Υπάρχει απουσία συγκεκριμένων προτάσεων και διεκδικήσεων για υλικούς πόρους που συνδέονται με την τοπική ανάπτυξη και μπορούν να έχουν όχημα και τα πανεπιστήμια, τα ΤΕΙ και τα ερευνητικά κέντρα, παίρνοντας υπόψη τα συγκριτικά πλεονεκτήματα των αντίστοιχων ιδρυμάτων σε κάθε περιοχή αλλά και τους χαρτογραφημένους στόχους της κάθε περιφέρειας», ανέφερε στην «Κ» ο κ. Γαβρόγλου. Και τονίζει: «Τα ΠΣΑΕ θα έχουν στόχο την εξωστρέφεια, την αποκέντρωση και την αναπτυξιακή πορεία της περιοχής με βασική αναφορά στα εκπαιδευτικά και ερευνητικά ιδρύματά της. Εχει σημασία να στηρίξουμε την ιδέα πως στην τοπική ανάπτυξη η εκπαίδευση μπορεί να παίξει πρωτεύοντα ρόλο και πως τα εκπαιδευτικά ιδρύματα δεν συμβάλλουν στην τοπική οικονομία μόνο επειδή οι φοιτητές τους καταναλώνουν τοπικά. Με αυτόν τον τρόπο τα ΠΣΑΕ θα αποτελούν θεσμούς που θα συμβάλουν στην ένταξη των ΑΕΙ και ερευνητικών κέντρων στην παραγωγική ανασυγκρότηση της χώρας».
