ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΛΑΚΑΣΑΣ

Ανορθολογικό είναι το σύστημα πανεπιστημιακών συγγραμμάτων στη χώρα μας. Τα βιβλία κοστίζουν πολύ, αλλά η μεγάλη μάζα των φοιτητών χρησιμοποιεί κυρίως τις σημειώσεις του καθηγητή του μαθήματος, προσδοκώντας να «εξασφαλίσει» τουλάχιστον τα θέματα SOS στις εξετάσεις. Το ετήσιο κόστος για τον κρατικό προϋπολογισμό είναι 54 εκατ. ευρώ, με χαρακτηριστική τη «μαξιμαλιστική διάθεση που διακατέχει όλα τα μέρη ως προς τις δυνατότητες (κυρίως οικονομικές) της Πολιτείας», όπως αναφέρει η πρόταση του Συνδέσμου Ελληνικών Ακαδημαϊκών Βιβλιοθηκών για μεταρρύθμιση του πλαισίου διάθεσης των ακαδημαϊκών συγγραμμάτων. Η πρόταση, την οποία παρουσιάζει σήμερα η «Κ», κατατέθηκε στο πλαίσιο του εθνικού διαλόγου, και στις 28 σελίδες της αποτυπώνονται έκδηλα ορισμένες από τις πηγές διασπάθισης δημόσιου χρήματος στα ελληνικά ΑΕΙ. Ενδεικτικά, από τα περίπου 14.000 συγγράμματα μόνο για 223 τίτλους μοιράζονται περισσότερα από 1.000 αντίτυπα. Ειδικότερα, σύμφωνα με την έκθεση:

• Το ακαδημαϊκό έτος 2014-2015 μοιράστηκαν κατά προσέγγιση 2.120.000 έντυπα βιβλία σε περίπου 230.000 φοιτητές, δηλαδή σχεδόν πέντε συγγράμματα ανά φοιτητή ανά ακαδημαϊκό εξάμηνο, με ετήσιο κόστος περίπου 54 εκατ. ευρώ.

• Για 12.995 τίτλους συγγραμμάτων μοιράζονται έως και 300 αντίτυπα (αναλυτικότερα για 2.497 τίτλους διανέμονται από 1 έως 10 αντίτυπα, για 3.840 τίτλους από 10 έως 50 αντίτυπα, για 4.037 τίτλους από 50 έως 150 αντίτυπα και για 2.171 τίτλους από 150 έως 300 αντίτυπα).

• Για 1.603 τίτλους μοιράζονται από 300 έως και 1.000 αντίτυπα (για 1/211 τίτλους από 300 έως 600 και για 392 τίτλους από 600 έως 1.000 αντίτυπα).

• Μόνο για 223 τίτλους συγγραμμάτων μοιράζονται περισσότερα από 1.000 αντίτυπα.

• Κύριο χαρακτηριστικό του συστήματος διανομής συγγραμμάτων είναι η μικρή αξιοποίησή τους από τους φοιτητές, τόσο κατά τη διάρκεια των σπουδών τους όσο και μετά την ολοκλήρωσή τους. Ενδεικτικά, το 60% των φοιτητών θεωρούν τις σημειώσεις του καθηγητή ή τις δικές τους σημειώσεις τους πιο σημαντικούς παράγοντες επιτυχίας στις εξετάσεις, σε αντίθεση με το διανεμόμενο διδακτικό σύγγραμμα, που το θεωρούν σημαντικό σε ποσοστό μόλις 26%!

• Ενας στους δύο φοιτητές (46%) θα επαναχρησιμοποιήσει μόνο ένα από τα δέκα συγγράμματα που προμηθεύτηκε και χρησιμοποίησε κατά τη διάρκεια των σπουδών του. Δηλαδή οι περίπου μισοί φοιτητές δεν θα ξαναχρησιμοποιήσουν ποτέ το 90% των συγγραμμάτων που πήραν.

• Παράλληλα με την αναποτελεσματική διανομή των ακαδημαϊκών συγγραμμάτων, η υποχρηματοδότηση πλήττει και τις ακαδημαϊκές βιβλιοθήκες. Μετά μια περίοδο άνθησης (1996-2008, κυρίως λόγω των ευρωπαϊκών χρηματοδοτήσεων) σήμερα έχουμε 36 ακαδημαϊκές βιβλιοθήκες, με 5.071.250 αντίτυπα, εκ των οποίων σχεδόν το 72% έχει εκδοθεί πριν από το 2000.

Ο Σύνδεσμος προτείνει σειρά μέτρων, όπως η αξιολόγηση των υπαρχόντων συγγραμμάτων, ο διαχωρισμός μεταξύ του συγγράμματος που προορίζεται για χρήση στη διδασκαλία, κατά τη διάρκεια ενός εξαμηνιαίου μαθήματος, από το σύγγραμμα που θα καλύψει ευρύτερα ένα επιστημονικό θέμα/πεδίο και που προορίζεται, κυρίως, για εμπορική χρήση. Επίσης, προτείνει την εισαγωγή μηχανισμού «κουπονιού», που θα σχετίζεται με τον συνολικό αριθμό μαθημάτων και το κόστος ανά σύγγραμμα.

Η αρχή του εξορθολογισμού θα γίνει με την εισαγωγή ηλεκτρονικών συγγραμμάτων. Ηδη, στη σελίδα http://repository.kallipos.gr υπάρχουν τα περίπου 200 πρώτα ηλεκτρονικά συγγράμματα ελεύθερης πρόσβασης, ενώ έως τα τέλη Μαρτίου ο αριθμός θα αυξηθεί σε περίπου 500. Από την πλήρη υλοποίηση των στόχων της εν λόγω δράσης «Κάλλιπος» του Συνδέσμου αναμένεται εξοικονόμηση πόρων, σε ετήσια βάση, ύψους 6 έως και 10 εκατ. ευρώ.

kathimerini.gr